À PUNTU DI …
Une oeuvre et son exploitation pédagogique
Un’opera è a so sfruttera pedagogica
Filidatu è Filimonda
A struttura
Sò da distingua in u rumanzu trè epichi alluntantati chì s’intreccianu : u tempu di quand’ellu scrivi l’autori, di quandu ellu prisenta a storia Maccu Mahò è di l’epica ch’elli sò stalvati i fatti. Cù tamanta luntananza, i cuntesti culturali è suciali stessi sò cambiati in lu frà tempu. Sò scarsi i dati pricisi, ma parmettinu di situà l’azzioni. In lu capitulu 5 semu u 20 di dicembri 1863, quand’elli veninu Casinchesi à E Ville.
Si pò truvà in u rumanzu una struttura palesa (6 capituli), Si pò dà di u libru una sunta pricisa cù un filu chjaru, cum’è pà a maiò parti di i rumanzi o puri, è ancu par u indittu in Pesciu Anguilla di Dalzeto stessu. U titulu Filidatu è Filimonda và cù quista a visioni : a storia di dui parsunaghji, da l’amori zitillinu à u matrimoniu, malgradu tutti i inciampi è i cuntrariità vinuti da altri parsunaghji (A Fregata, u sgiò Ghjilormu) è chì si francanu cù l’aiutu di i Villesi è di u sgiò Filippu. Si pò veda cum’è un rumanzu d’iniziazioni, chì piglia l’eroi à un mumentu di a so vita, è faci veda i so mutamenti cù u tempu, finu à a vittoria di u so amori. Ma ancu in issu quadru tradiziunali, si trova una uriginalità : i dui parsunaghji « cintrali » ùn anu si pò dì azzioni micca, par via di a so niscintria. Sanu ciò ch’elli bramanu, ma ùn sò pronti à piglià i dicisioni cà sì calchì sia i li prisenta, cum’è quand’ella hè stata rapita Filimonda è chì Filidatu và cù i Villesi ma ind’una azzioni ch’elli anu difinitu elli.
Ma saria un isbagliu è un piccatu s’omu si limitessi à issu ordini crunulogicu, vularia dì lascià da cantu ciò chì faci l’uriginalità vera di u libru in a storia literaria corsa, è a so sumiglia cù certi opari maiò d’altri literaturi : veni à dì una struttura più fundia duv’elli ùn cumandanu i fatti accaduti, ma a lingua stessa è a forma di sprissioni, cù tanti risorsi di pruverbii è detti chì si scontranu, s’intreccianu o s’upponinu. U libru hà un sicondu titulu, A filastrocca di Maccu Mahò, chì hè tandu u più veru. D’altrondi u solu parsunaghju prisenti à principiu è à a fini, hè ellu, micca i dui ghjuvanotti, chì spariscinu quand’ellu ùn li vedi ellu.
© 2022 Canopé de Corse – Tous droits réservés
